Czy słowa koszt i wydatek znaczą dokładnie to samo, czy zupełnie coś innego ? Masz wątpliwości? Zachęcam do przeczytania poniższego wyjaśnienia. Maria Chochorek
Na początek należy zastosować definicję kosztu. Zgodnie z ustawą o rachunkowości Art. 3 pkt 31, ogólnie mówiąc, kosztem jest zmniejszenie korzyści ekonomicznych w określonym czasie o wiarygodnie określonej wartości. Można powiedzieć, iż koszt w ujęciu bilansowym to nic innego niż wyrażone w pieniądzu celowe i uzasadnione zużycie własnych środków produkcji, to wartość pracy zatrudnionych osób oraz wartość usług obcych i innych poniesionych kosztów związanych ze zużyciem w danym okresie czasu, w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Również w ustawach podatkowych znajdujemy wyjaśnienie w sprawie kosztu. Aby wydatek mógł być kosztem podatkowym, musi spełniać definicję kosztu uzyskania przychodu. Natomiast wydatek w ujęciu ekonomicznym to rozchód środków pieniężnych w różnych formach np. gotówkowej lub przelewowej.
W ustawie o rachunkowości art.3: czytamy – Ilekroć w ustawie jest mowa o:
pkt. 31) kosztach i stratach – rozumie się przez to uprawdopodobnione zmniejszenia w okresie sprawozdawczym korzyści ekonomicznych, o wiarygodnie określonej wartości, w formie zmniejszenia wartości aktywów, albo zwiększenia wartości zobowiązań i rezerw, które doprowadzą do zmniejszenia kapitału własnego lub zwiększenia jego niedoboru w inny sposób niż wycofanie środków przez udziałowców lub właścicieli.
Natomiast ustawy podatkowe np. ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych art.15 wskazuje : Kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 – wyłączenia z kosztów uzyskania przychodu. W ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych informacje o kosztach znajdziemy w art. 22 z wyłączeniem w art. 23 – wydatki nieuznawane za koszty uzyskania przychodów.
Nie bez powodu znalazło się odniesienie do prawa podatkowego i regulacji bilansowych, gdyż niezależność prawa podatkowego względem regulacji bilansowych powoduje, iż podstawowe kategorie wynikowe, w tym przypadku koszty (ale podobnie jest z przychodami) według obu systemów prawnych, zdecydowanie się różnią. Ustawa o rachunkowości (UoR) nakazuje ewidencjonowanie wszystkich zdarzeń gospodarczych w danym okresie, natomiast ustawy podatkowe wyłączają dość dużą ilość pozycji tak z kosztów jak również z przychodów( z kosztów łącznie, 66 pozycji updof , 77 pozycji updop, oczywiście nie wszystkie pozycje dotyczą danej jednostki).
Koszty często mylone są z wydatkami – chociaż są to pojęcia bliskoznaczne i w niektórych przypadkach tożsame, to jednak występują istotne różnice.
Oto podział:
- kosztem i równocześnie wydatkiem są np. opłacone faktury dotyczące zakupu materiałów przeznaczonych do zużycia, energii, usług obcych,
- kosztem, ale jeszcze nie wydatkiem są np. naliczone odsetki od kredytów, wydatkiem będą w momencie zapłaty,
- kosztem, ale nie wydatkiem, jest naliczana amortyzacja w czasie,
- wydatkiem ale nie kosztem jest np. wypłata zaliczki pracownikowi,
- wydatkiem, ale jeszcze nie kosztem jest np. zakup za gotówkę materiałów,
przyjętych do magazynu, które nie zostały jeszcze zużyte w trakcie działalności gospodarczej,
- wydatkiem ale nie kosztem jest np. spłata rat kredytu,
- wydatkiem w innej wysokości niż koszt uzyskania przychodów jest np. faktura dotycząca samochodu osobowego – zakup paliwa. Wydatkiem będzie wartość faktury. Kosztem zgodnie z przepisami najczęściej będzie 75% ( wartości netto faktury + 50% wartości VAT), jeżeli przedsiębiorca jest czynnym podatnikiem VAT i nie korzysta ze zwolnienia.
Jak widać istnieją pozycje, gdzie wydatek i koszt oznacza dokładnie to samo, ale istnieje także pewna grupa pozycji, gdzie wydatek nie jest kosztem a koszt nie jest wydatkiem. Zdarza się także że, koszt może wystąpić zarówno wcześniej, równolegle jak i później niż wydatek Na takie sytuacje należy zwracać uwagę. Księgi rachunkowe są prowadzone zgodnie z zasadą memoriałową i tu mamy do czynienia z kosztami, które nie muszą być wydatkami w momencie księgowania i najczęściej nimi nie są, gdyż płatność następuje później przelewem i wówczas mówimy o wydatku.
Autor: Maria Chochorek. Ekspert z dziedziny rachunkowości, wieloletni Główny Księgowy, Dyrektor Finansowy Tax Consilium Sp. z o.o. oraz trener.
